در افغانستان نوروز با رسم و آیین ویژه خود جشن گرفته میشود که سفره هفت‌سین، هفت میوه و سمنو و غذای مخصوص نوروز از جمله آنها به شمار می‌روند.
در افغانستان تقویم سالنمای آن شمسی است و اولین روز سال نوروز نام دارد.
نوروز در افغانستان قدمت چند هزار ساله داشته و رسوم و آیین‌های ویژه نوروزی سال‌ها است که نسل به نسل به افغانستانی‌ها منتقل میشود.
مردم افغانستان نوروز را آغاز فصل طراوت و زندگی مجدد طبیعت می‌دانند و برای رهایی از زمستان سرد و خشک و تجلیل از نوروز از هفته‌ها قبل آماده این جشن می‌شوند.
در زیر به برخی از آیین و رسوم ویژه نوروز در افغانستان اشاره میشود.
در 2 شهر کابل و «مزار شریف» زیارتگاه‌های با شکوهی منسوب به حضرت علی (ع) وجود دارند که بسیار مورد توجه افغانستانی‌ها قرار دارند.
در نخستین روز سال جدید، مراسم با شکوهی در این زیارتگاه‌ها برگزار میشود که بالغ بر صدها هزار نفر از گوشه و کنار افغانستان و حتی کشورهای همجوار آسیای مرکزی برای تماشای آن به این 2 شهر سفر می‌کنند.
در این مراسم، المی که منسوب به حضرت علی(ع) که بر آن اسماء متبرک نوشته شده است به اهتزار در می‌آید و سپس این علم برای روزهای متوالی در آن مکان افراشته می‌ماند.
مردم پس از این مراسم الم متبرک را زیارت می‌کنند و برای موفقیت در سال جدید دعا می‌کنند.
در افغانستان نوروز با رسم و آیین ویژه خود جشن گرفته میشود
سمنک/سمنو
تهیه سمنک (سمنو) از جمله رسم‌های قدیمی نوروز در افغانستان است که در بین زنان طرفدارانی زیادی دارد.
سمنک نوعی غذای مخصوص است که از آرد گندم، جوانه گندم، روغن و آب تهیه میشود.
زنان افغانستانی از آغاز شب نوروز تا سپیده دم اولین روز بهار به صورت دسته جمعی و خواندن اشعار قدیمی شروع به پختن سمنک که از رسوم قدیمی نوروز در افغانستان است، می‌کنند.
حاضران در پای دیگ سمنک شادمان از رسیدن روزهای سبزی و نشاط هستند با خواندن ترانه‌های قدیمی که مخصوص پخت سمنک است کار خود را ادامه می‌دهند.
رسم شب‌نشینی سمنک در شب نوروز در میان خانم‌های شهر کابل و دیگر نقاط افغانستان رایج است و بسیاری از خانواده‌ها به ویژه بانوان در شب نوروز در میهمانی پخت سمنک شرکت می‌کنند.
شب نوروز، دختران جوان و زنان تا نیمه‌های شب در کنار آتشی که روی آن دیگ بزرگ سمنک قرار دارد، می‌نشینند و با قصه‌گویی و شادمانی تا آماده شدن کامل خوراک سمنک بیدار می‌مانند.
هفت میوه و هفت سین
آماده کردن سفره هفت سین و هفت میوه از دیگر رسم‌های ویژه نوروز در افغانستان است.
هفت میوه ترکیبی از هفت نوع میوه خشک است. این خشکبارها به طور معمول «مغز بادام»، «مغز گردو»، «پسته»، «کشمش»، «زردآلو»، «سنجد» و «قیسی» هستند.
مردم افغانستان چند روز قبل از عید نوروز این خشکبارها را به صورت مخلوط در آب قرار می‌دهند تا برای روز نوروز آماده شوند.
در همین حال در برخی از مناطق افغانستان مردم برای استقبال از نوروز سفره هفت سین نیز پهن می‌کنند.
«سیب»، «سنجد»، «سبزی»، «سمارق/قارچ»، «سرکه»، «سمنک/سمنو» و «سیر» اجزای سفره هفت سین را تشکیل می‌دهند.
مردم افغانستان در روزهای نوروز از میهمانان خود با هفت میوه و هفت سین که بسیار خوشمزه و شیرین است، پذیرائی و استقبال می‌کنند. در کنار آن کیک و کلچه نیز جایگاه خود را دارد.
غذاهای شب نوروز
خانواده‌های افغانستانی در شب نوروز، شام مفصل و استثنایی نسبت به دیگر شب‌های سال صرف می‌کنند.
رنگ سفید نزد مردم افغانستان نشانه خوشبختی و سعادت است به همین دلیل بسیاری از مردم یک خراس سفید رنگ را در شب نوروز با نیت این که سال جدید، سالی پر از خوشبختی و نیک‌بختی باشد، ذبح می‌کنند و آن را به همراه سبزی و پلو برای سفره شب نوروز طبخ می‌کنند.
رنگ سبز نزد مردم افغانستان جایگاه ویژه‌ای دارد و از آن به نیکی و خوبی تعبیر میشود به همین دلیل مردم برای داشتن سالی پر بار بر سفره‌های خود در شب نوروز سبزی و سبزی پلو قرار می‌دهند.
ماهی کباب شده نیز از دیگر غذاهایی است که در شب نوروز طرفداران زیادی در بین خانواده‌های افغانستانی دارد و در آستانه شب‌های عید ماهی در بازارهای افغانستان به شدت قیمت میشود.
در ایام نوروز وضعیت درآمدی مشاغلی چون ماهی پزی و کیک وکلچه فروشی‌ها رونق ویژه‌ای می‌گیرد و معمولا مردم در این فروشگاه‌ها برای خرید در نوبت‌های طولانی می‌ایستند.
نوروزی
جوانانی که هنوز در دوران نامزدی به سر می‌برند و منتظر ازدواج هستند، یک روز قبل از نوروز به همراه هدیه نوروزی برای تبریک سال نو به خانه همسر خود می‌روند.
خانواده پسر (داماد) با هدایایی چون لباس، جواهرات و حنا/خینه به همراه غذاهایی مانند ماهی، جلبی، کیک و کلچه‌های متنوع برای تبریک عید و دادن عیدانه به خانه عروس می‌روند.
خانواده عروس هم در مقابل، لباس مردانه و کیک‌وکلچه /شیرینی برای داماد آینده آماده می‌کنند.
لباس نو
در آستانه نوروز، بازار فروش لباس در شهرها بسیار رونق دارد و مردان و زنان به ویژه کودکان برای استقبال از بهار لباس‌های نو خریداری می‌کنند.
مردم افغانستان معتقدند در حالی که طبیعت با آغاز بهار نو میشود و این زیبایی بر جان و روح انسان نیز اثر می‌گذارد باید چهره و پوشش انسان هم پاکیزه و تمیز شود به همین دلیل مردم اقدام به خرید لباس نو می‌کنند.
خانه تکانی
خانه تکانی در آستانه نوروز از سنت‌های پسندیده افغانستانی‌ها است.
زنان افغانستانی در آستانه نوروز با شستن فرش‌ها و گردگیری خانه خود تلاش می‌کنند تا پاکیزگی و نشاط را در آستانه بهار در خانه به وجود آورند.
تزئین و رنگ خانه برای استقبال از بهار از دیگر رسوم مردم در روزهای آخر زمستان است و مردها در افغانستان تلاش می‌کنند تا در آستانه نوروز وسایل خانه خود را نو کنند.
دید و بازدید
گرچه تعطیلی عید نوروز در افغانستان فقط یک روز است اما در همین فرصت اندک نیز دید و بازدیدها در حد مقدور انجام میشود و این سنت حسنه افغانستانی‌ها جشن نوروز را با سفارشات دین مبین اسلام بیشتر پیوند می‌دهد.
دیگر سنت‌ها
توسل جستن با مراکز مقدسی که منسوب به امیرالمومنین حضرت علی (ع) هستند از جمله در 2 شهر کابل و مزار شریف بسیار دیدنی است. ده‌ها هزار افغانستانی در اطراف این مکان مقدس جمع شده و با نیایش از خداوند طلب سال نیک می‌کنند.
بازهای مخصوص مانند «بز کشی» و کشتی پهلوانی که بسیار دیدنی و جذاب هستند از جمله دیگر آیین‌های نوروزی افغانستان هستند که در مطالب دیگر به طور مجزا به آن پرداخته شده است.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/10476
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
